3 Şubat 2013 Pazar

Cumhuriyet'in İlk 1000 TL'lik Türk Lirası

Halk arasında mor binlik olarak da tabir edilen 1000 TL Cumhuriyet'in ilk yıllarında kullanılan en büyük para özelliğini taşımakla beraber,günümüzde de önemini yitirmiş değil...Çünkü günümüzde bu paraya ulaşmak isteyen çok sayıda koleksiyoner olmasına karşın, bu paraya sahip olmak isteyenlerin 300 bin Tl ile 500 bin Tl arası bi miktarı gözden çıkarması gerekiyor. Tabiki bu paranın sayısının az olması da alımını zorlaştıran etmenler arasında... Araştırmacı yazar Necati Doğan yaptığı açıklamada, ön yüzünde Atatürk portresi, arka yüzünde Sakarya Demiryolu Hattı ve Geyve Boğazı bulunan 1000 TL'lik banknotun Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulduğu dönemde Türkiye'nin en değerli parası olduğunu söyledi. Harf inkılabından önce basılması nedeniyle ön yüzünde Osmanlı Türkçesi'yle “Türkiye Cumhuriyeti” ibaresinin yer aldığını, filigran kısmında ise Türkiye Cumhuriyeti yazısının görüldüğünü anlatan Doğan, dönemin Maliye Bakanı Mustafa Abdülhalik Renda imzası bulunan banknotun tedavüle çıktığı 1927 yılında 1000 Cumhuriyet altınına karşılık değeri olduğunu belirtti. İngiltere basımı 1. emisyon 1000 TL'nin en nadir ve değerli Türk banknotu olma özelliğini taşıdığını vurgulayan Doğan, Fransızca ve eski Türkçe yazılı ilk kağıt paraların yeniden para basmanın masrafı nedeniyle 1928'deki harf devriminin ardından da kullanıldığını ifade etti. Doğan, 15 bin 374 adet basılan banknotun 1939'da tedavülden kaldırıldığında 23 adetinin değiştirilmek üzere Merkez Bankası'na iade edilmediğini bildirerek, bugün Türkiye'de o dönemden kalma 7 adet 1000 TL'lik banknot bulunduğunun tahmin edildiğini söyledi. Necati Doğan, 1000 TL'nin Cumhuriyetin ilk yıllarında değerinin çok yüksek olması nedeniyle piyasada dolaşımı ve halkın elinde bulunmasının pek mümkün olmadığına işaret ederek, “1000 TL genellikle bankalar arasında ve ticaretle uğraşan büyük tüccarlar ile uluslararası ticarette kullanılıyordu. Bu kadar değerli bir paranın halkın elinde bulunması mümkün değildi” diye konuştu. Ayrıca 1. emisyon 1, 5, 10, 50, 100, 500 ve 1000 TL'lik banknotların üzerinde Osmanlıca'nın yanı sıra Fransızca kelimelerin yer aldığına dikkati çeken Doğan, Fransızca'nın o dönemde diplomatik dil olduğu için bu şekilde paraların basıldığını kaydetti. Günümüzde ise İş Bankası'nın reklam filminde Cem Yılmaz'ın elinde gösterdiği bu banknot ile ilk kez karşılaşan insanlar için bu reklam filminin büyük şans olduğunu düşünüyorum.Zira o dönemden bu zamana yaşayan insanlar dışındaki insanların bu banknottan haberdar olmadığı da aşikardır...

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder